Afscheid van een huisdier

Ik deel hier meestal recepten, toch is het altijd mijn bedoeling geweest om nu en dan ook persoonlijke verhalen te posten. Een recept ontwikkelen en goed op foto en video krijgen, kost veel tijd. Maar een persoonlijk verhaal is nog net een niveau ingewikkelder. Wellicht omdat het vaak over onderwerpen gaat die heel dicht op de huid zitten. Zo ook deze post over het afscheid nemen van mijn hond Simba. Het is van 30 april vorig jaar geleden dat ik hem moest laten inslapen. Ik was al heel lang van plan om het hier van me af te schrijven. Het heeft dus best lang geduurd vooraleer ik de energie en de moed vond om het neer te schrijven. Deze post bengelt ook al een eeuwigheid in de conceptenmap. Waarom ik er toch werk van gemaakt heb? Gedeeltelijk voor mezelf, maar ook omdat ik er zeker van ben dat veel mensen er iets kunnen aan hebben. Rouwen om een huisdier is een specifiek soort rouw. Ik begrijp dat niet iedereen er zich wat kan bij voorstellen, maar als dat wel zo is dan hoop ik dat het je kan helpen. Geeft het een gevoel van herkenning en misschien vind je ook de praktische tips interessant. Door Simba hier een extra plaatsje en eerbetoon te geven blijft hij ook een beetje verder leven.

Simba groeide oorspronkelijk op in een gezin met vijf jonge kinderen, maar komt op 2 januari 2014 bij mij wonen. Hij had er toen net een kort verblijf in een asiel in Wetteren op zitten. Dat de start onder 1 dak niet makkelijk was, kan je hier lezen. De kruising tussen een Berner Sennen en een Golden Retriever ziet er uit als een mega-knuffelbeer. Dat is hij in feite ook, maar een hond van 1 jaar en 2 maanden zit volop in een soort ‘puberteit’, met alle uitdagingen die daarbij horen. Bovendien heb ik hem in het asiel nog laten castreren (om de drift naar teefjes toe te verminderen), een beslissing die ik me achteraf zal beklagen. Simba moet al aan zoveel wennen: van wonen in een huis met meerdere kinderen, naar een kooi in een asiel en vervolgens naar mijn 1-persoonsgezin. Zo snel ook daar nog een operatie bovenop is eigenlijk te veel van het goede. Het vertaalt zich in overmatig likken aan de wonde, waardoor die natuurlijk de kans niet krijgt om te genezen. De hele situatie heeft zo drie weken aangesleept, waarbij Simba al die tijd een kap moet dragen. Achteraf bekeken had ik Simba best eerst laten wennen aan zijn nieuwe leven. Ondertussen twijfel ik ook of die castratie überhaupt nodig was, want daarover zijn de meningen ook verdeeld.

Ondanks de moeilijke start is het leven met Simba best makkelijk te noemen. Ik werk een tijdje samen met een privé-trainer omdat ik vrees dat een hondenschool te veel prikkels zou opleveren voor hem en, eerlijk gezegd, ook voor mezelf. Na een paar sessies heeft de trainer me al voldoende tips gegevens om beter om te gaan met Simba. Mijn vorige hond, Mastio, was niet minder dan 15 jaar bij mij geweest. Dat leek me lang genoeg om het idee te hebben dat ik veel kende van honden, maar dankzij Simba leer ik nog heel veel bij. Uiteindelijk wordt het een schat van een hond.

Iets ingeslikt, wat nu?

Fast forward naar begin januari 2022, er komt familie op bezoek en ze blijven ook eten. Het etentje verloopt losjes en gaandeweg haal ik nog één en ander uit de koelkast als de schalen leeg zijn. Waaronder ook een pakje gerookte zalm. Pas als de gasten weg zijn bij het opruimen ontdek ik dat er aan de binnenzijde van het pakje een zakje dressing zit. Omdat het zo vettig is, wikkel ik het in een keukenpapier om het later in de koelkast te leggen. Ondertussen loop ik naar de garage met afval. Als ik luttele ogenblikken later weer binnenkom zie ik meteen wat er mis is : het keukenpapier ligt op de grond en het zakje is verdwenen. IJdele hoop dat Simba er misschien mee gespeeld heeft, maar het is nergens te bekennen. Zelfs geen stukje plastic vind ik terug. Blijkbaar heeft Simba het in 1 keer ingeslikt, wellicht gelokt door de vettige geur van de zalm. De viervoeter zelf is zich van geen kwaad bewust. Paniek maakt zich van me meester. Wat doe je op een zondagavond als er zoiets gebeurt? Raad vragen aan Google. Zoals gewoonlijk zijn de adviezen zeer uiteenlopend. Van: “Meteen de dierenarts bellen!” tot een lacherig “Het zal er wel vanzelf weer uitkomen!” Dat laatste is overigens het slechtst mogelijke advies. Dan voel ik ook aan. Omdat het al 22 uur is, besluit ik wel te wachten tot ’s morgens, maar Simba goed in de gaten te houden. Na een rusteloze nacht ontwaak ik maandagochtend in de sofa. Simba heeft een beetje moeten overgeven, maar lijkt verder ok. Toch bel ik zo snel mogelijk naar de dierenarts. Gelukkig kan ik meteen langsgaan. We wandelen er te voet naartoe. Er is maar één efficiënte behandeling: een braakmiddel toedienen. Als je hond iets verkeerd gegeten heeft, weet je niet of hij erop gekauwd heeft of het volledig ingeslikt. Je weet ook niet wat het voorwerp allemaal aanricht in het spijsverteringsstel. De dierenarts bellen is dus echt de enige optie. Nadat het middel toegediend is, wandel ik met Simba naar een rustige dreef in de buurt voor de weinig plezante activiteit, vooral voor hem niet. Nadien blijft Simba een kwartier roerloos in de dreef liggen, die op dat moment gelukkig verlaten is. Daarna slenteren we aan een slakkentempo naar huis en slaapt hij nog uren. Maar hij is gered.

Nierproblemen

Tijdens het bezoek aan de dierenarts vertel ik dat Simba wat vermagerd is zonder aanwijsbare reden. Ze raad me een bloedonderzoek aan. Het zou kunnen wijzen op een verminderde nierwerking (wat vaak voorkomt bij oudere honden) of erger, kanker. Het bloedonderzoek wijst gelukkig het eerste uit. Met aangepaste korrels lijken de problemen van de baan. Maar na een paar weken eet Simba steeds minder. Er blijven meer en meer korreltjes achter in de kom. De dierenarts raad aan om ze te mengen met blikken met de natte versie van dezelfde voeding. De korrels zijn dieetvoeding, het kan dus goed zijn dat het niet zo lekker smaakt. De blikvoeding oogt wat stoofpotjesachtig en wordt door de meeste honden als lekkerder ervaren. Dat gaat weer een paar dagen goed, maar uiteindelijk gaat het terug naar af. Simba is ook anders niet in zijn normale doen: zijn klieren zijn opgezwollen en hij is hijgerig zonder reden. Opnieuw naar de dierenarts dus.

Het verdict

Ik zie meteen aan haar gezicht dat het niet goed is. Een bloedonderzoek zal bevestigen wat ze vermoed: lymfeklierkanker. Een ziekte die blijkbaar vaak voorkomt bij Golden Retrievers en Berner Sennens. Kans op genezing is er niet of nauwelijks. Chemotherapie kan in principe wel, maar dat is zeer ingewikkeld en belastend voor het dier. Ook voor de mens. Het is gevaarlijk voor kleine kinderen en oudere mensen. De kans op herstel is bovendien erg klein. Het is niet van harte maar ik kies dan toch voor de enige andere optie: pijnbestrijding met Prednison, een ontstekingsremmend middel. Genezing zit er dus niet in. Het medicijn zal de ziekte enkel maskeren en Simba een periode zonder symptomen gunnen. De duurtijd van die periode is niet te voorspellen. Misschien enkele maanden, misschien een half jaar. Maar sowieso zal de ziekte binnen het jaar de strijd winnen. De Prednison wordt in eerste instantie met een inspuiting toegendiend, zo krijgt Simba meteen een zware dosis. Dat is een bewuste keuze van de dierenarts. Als deze inspuiting effect heeft, kunnen we overstappen op pilletjes. De spuit werkt, Simba lijkt weer z’n oude zelf. Daarmee breekt een vreemde periode aan. Ik voel me heen en weer geslingerd tussen ijdele hoop en voorbereiding op het onvermijdelijke afscheid.

Ik zoek steun op Google en lees verhalen over succesvolle chemobehandelingen. Weer die twijfel. Had ik toch niet…? Nee, zullen mensen met meer ervaring met honden me op het hart drukken. Google leert me ook over Virbad Anibidiol, voedingssupplementen met cannabidiol (CBD) uit hennepextract. Het zou de vitaliteit en weerstand ondersteunen en verbeteren. De reviews zijn hoofdzakelijk positief. Ik lees een verhaal van een hond met dezelfde diagnose als Simba en dezelfde behandeling met Prednison. De baasjes hebben de laatste maanden van zijn leven het voedingssupplement gegeven als extra ondersteuning. Ik vraag raad aan de dierenarts en krijg bevestiging dat het geen kwaad kan, omdat het ook pijnstillend werkt. Waarom hebben ze mij daar niet eerder over verteld? Achteraf realiseer ik me dat ze er waarschijnlijk van uitgaan dat het voor deze aandoening en in dit stadium weinig zin heeft. Het middel is duur. Voor de sterkste varianten en voor een hond met het gewicht van Simba zal het me 100€ per maand kosten. Ik bestel zonder aarzelen. Na een paar dagen merk ik al een verschil. Ik krijg weer hoop dat Simba de statistieken wel te slim af zal zijn.

Om de supplementen en de geneesmiddelen te maskeren, eet Simba voor het eerst vers vlees en allerlei blikvoeding. Ik ga echt koken voor hem en vermaal het vers bereide vlees in een keukenmachine zodat ik er de pilletjes kan in verstoppen. Alhoewel hij nooit ‘van tafel‘ heeft gegeten zal Simba al heel snel door hebben dat de pan op het vuur en het geluid van de keukenmachine voor hem bestemd zijn. Aangezien vlees alleen niet voldoende is, vermaal ik de grote korrels droge voeding (die hij sinds z’n ziekte niet meer wil eten) tot poeder en meng daar het verse vlees door. Zo ben ik zeker dat hij voldoende eet en ook alle voedingsstoffen binnen heeft. Het lijkt een tijdje goed te gaan, alleszins met de eetlust. Maar de toestand van Simba wisselt wel van dag tot dag. Als hij een goede dag heeft of eventjes door het dolle heen is door bezoek of een wandeling, moet hij het bekopen met lusteloze uren.

Het afscheid

De laatste week van april gaat hij zienderogen achteruit. Vrijdagavond koop ik nog vers vlees bij de slager. Simba eet het met smaak op, maar de lusteloosheid wordt niet beter. Maar wanneer ik hem ’s nachts buitenlaat voor een plasje begint hij plots sterk te blaffen. Iets wat hij al een hele tijd niet meer gedaan had. Er is dus iets uitzonderlijks aan de hand. Er beweegt iets op de grond: voor het eerst kruipt er een egel in de tuin. Ik moet er niet aan denken dat Simba het diertje probeert te bijten. Gelukkig schuifelt de egel weer weg en ik kan Simba zonder ongelukken weer binnen roepen. Maar deze nachtelijke ontmoeting heeft veel van hem gevraagd. Hij oogt nog vermoeider dan ervoor. Hopelijk kan de rest van de nacht de nodige rust bieden. Zaterdagochtend is de situatie nog slechter. Simba wil zelfs geen plakje gedroogde ham eten. De afspraak met de dierenarts staat ondertussen al vast. Mijn vader en ik hebben de grootste moeite om Simba in de auto te krijgen. Hij is totaal op en volgens de dierenarts ook misselijk. Ergens leeft nog een sprankeltje hoop dat de situatie met wat Prednison nog te rekken is. ‘Kan ik doen’, aldus de dierenarts. ‘Maar binnen twee weken ben je hier terug.’ Ik twijfel nog even en vraag nog naar het sterke hijgen. Of Simba niet plots kan stikken. ‘Nee’, zegt ze. ‘Maar het is wel heel beanstigend voor hem.’ Dan breekt mijn hart en besef ik dat Prednison geen optie meer is. Wat er daarna gebeurt, is een grote waas. Ik reageer als op automatische piloot. Ik voel mezelf breken als ik afscheid neem. De dierenarts vraagt of ik wil dat Simba naar een crematorium gaat zodat ik de as kan bijhouden. Nee, is mijn besliste antwoord. Ik vind het uitzicht van een urne verschrikkelijk. Maar mijn beslissing betekent wel dat Simba na het weekend opgehaald zal worden door een algemene dienst en verbrand zal worden met andere dieren. Pas later zie ik het voor me. De hond waar ik zo goed voor gezorgd heb, wordt in een anonieme verbrandingsoven gegooid. Het klinkt vreselijk nu ik het zo opschrijf, maar zo zie ik het echt voor me. Eén geluk: het is weekend. Op zondag stuur ik een mail naar de dierenarts om de ophaling tegen te houden. En op maandagmorgen bel ik. Zo kan ik nog net op tijd regelen dat een crematorium hem komt ophalen. Het kost me veel geld (Simba was dan ook een grote hond) en hijzelf heeft er niets meer aan. Maar zo heb ik nog een plukje haar en een afdruk van een poot. Het geeft me ook rust te weten dat hij bij mij is en het helpt bij het verwerkingsproces. Ik kies niet voor een urne, maar voor een theelichtje in de vorm van kunstwerkje in natuursteen, gemaakt door een plaatselijke kunstenaar. Vooraf had ik hier niet over nagedacht. Toen mijn vorige hond, Mastio, in 2012 overleed, was crematie van dieren nog minder gebruikelijk. Ondertussen zijn er wel heel veel mogelijkheden. In de toekomst zou ik hier dus wél bij stilstaan.

Ik wist natuurlijk dat het overlijden van Simba een klap zou zijn, maar toch was die groter dan ik verwacht had. Met zijn overlijden lijkt het alsof ook een deel van mijn identiteit sterft. Die gedachte durf ik aanvankelijk niet uit te spreken, uit angst dat mensen dit stom zullen vinden. Tot ik diezelfde zin zowat letterlijk lees in het boek Dan neem je toch gewoon een nieuwe van Antoinnette Scheulderman. De schrijfster en journaliste had zelf heel veel moeite met het verwerken van de dood van haar Bubbels die ook de cover siert. In haar boek schrijft ze over haar eigen ervaringen en praat ze met bekende baasjes over hun liefde voor dieren. Maar ook over het verdriet en het gemis als ze er opeens niet meer zijn. Het boek dateert al uit 2018, maar is ondertussen aan een vijfde druk toe. Heel toevallig, alsof het zo voorbestemd was, hoorde ik voor het eerst van het boek toen ik net wist dat Simba ongeneeslijk ziek was. Ik heb nog gewacht tot de dag na zijn overlijden om het te bestellen. Ik heb het ook niet in 1 keer uitgelezen. Nu en dan lees ik één van de verhalen en telkens is het een feest van herkenning.

En nu?

Ondertussen is Simba al ruim een jaar overleden. Het heeft een hele tijd geduurd vooraleer ik weer voldoende energie kon verzamelen voor een andere hond. Via Adopteereendier.be ging ik op zoek naar een andere viervoeter. En sinds vandaag is er concreet een andere viervoeter op komst. Dierenasielen gaan tegenwoordig niet licht over adopties en daar geef ik ze groot gelijk in. Ik weet ook dat de gewenningsperiode met een hond onvermijdelijk is, zowel voor mens als dier. Het is iets waar ik doorheen moet. De psychologie en de gedragingen van een hond vragen tijd om te leren kennen. Het duurt even vooraleer je op elkaar ingespeeld bent. Maar ik kijk er naar uit om een hond een tweede leven te geven en een wezen te verwelkomen dat me aanspoort tot structuur en me ook minder in mijn hoofd en meer in het hier en het nu te leven. Ik hou jullie op de hoogte over mijn nieuwe compagnon!